ΜΕΛΙΣΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (APITHERAPY Α' ΜΕΡΟΣ)

Σήμερα η χρήση του μελιού, αλλά και των άλλων προϊόντων της μέλισσας,πρόπολη, δηλητήριο, κερί, γύρη και βασιλικό πολτό, ως θεραπευτικά μέσα διερευνάται και προωθείται μέσω της Apitherapy, επιστήμη η οποία θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά ως «η χρησιμοποίηση των προϊόντων της μέλισσας (Apis) ως θεραπευτικά μέσα».

Η Παγκόσμια Επιτροπή για την χρησιμοποίηση των προϊόντων της μέλισσας στην ιατρική (Apimondia Apitherapy Commission) ορίζει την Apitherapy ως μία αντίληψη της ιατρικής επιστήμης, βασισμένη σε επιστημονικά ευρήματα τα οποία πιστοποιούν και επιβεβαιώνουν την παραδοσιακή σοφία, όσον αφορά στη χρήση των προϊόντων της μέλισσας στην αντιμετώπιση ασθενειών.

H Apitherapy βοηθάει τον άνθρωπο να ανακαλύψει εκ νέου την έννοια της «συμβίωσης» με τη Φύση, ως μόνη εναλλακτική οδό για την επιβίωσή του επάνω στη γη. Ενσωματώνει την έννοια της «προληπτικής ιατρικής», της αποφυγής δηλαδή της εμφάνισης της ασθένειας, ενώ τα προϊόντα της μόνα τους σε συνδυασμό μέσα άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα δρουν ιδιαίτερα ταυτόχρονα

εναντίον μεγάλου αριθμού χρόνιων παθήσεων ή κρίσιμων καταστάσεων υγείας.

Το μέλι, όπως και τα υπόλοιπα προϊόντα της μέλισσας, με εξαίρεση το δηλητήριο, για το οποίο πρέπει να ακολουθείται ιδιαίτερα προσεκτική αγωγή, δεν είναι τοξικά στον ανθρώπινο οργανισμό και δεν παρουσιάζουν παράπλευρες επιδράσεις, αλληλεπιδράσεις ή ασυμβατότητες. Η χρήση του μελιού και των υπόλοιπων προϊόντων της μέλισσας ως θεραπευτικό μέσο εμπίπτει στη

φιλοσοφία του Ιπποκράτη, ακολουθώντας τον βασικό της κανόνα «κατ’ αρχήν να μην βλάψεις…» .

Σήμερα ένας μεγάλος αριθμός ερευνητών εργάζονται για την επιβεβαίωση μέσω επιστημονικών μεθόδων, των εμπειρικών πληροφοριών που υπάρχουν για τη χρησιμοποίηση του μελιού, ως θεραπευτικό μέσο. Ο απώτερος στόχος είναι να καταδειχθούν τα μέσα τα οποία ο άνθρωπος μπορεί να χρησιμοποιήσει για να διατηρήσει την καλή φυσική του κατάσταση.

Συγκεκριμένα για το μέλι η θεραπευτική του επίδραση βασίζεται :

• στη μη τοξικότητά του στον ανθρώπινο οργανισμό, ακόμα και εάνκαταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες
• στη μεγάλη θρεπτική και θερμιδική του αξία
• στην αντιμικροβιακή και αντιοξειδωτική του δράση

Τα χαρακτηριστικά αυτά το καθιστούν σημαντικό θεραπευτικό μέσο με διεγερτική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό, ελαφριά υπακτική δράση και κυρίως σημαντική αντιοξειδωτική δράση. 

Η κατανάλωση του μελιού διευκολύνει την απορρόφηση άλλων τροφών , κυρίως λόγω της παρουσίας των ενζύμων, όπως η αμυλάση, ενώ ασκεί ευνοϊκή επίδραση στην ανάπτυξη (βάρος – ύψος) βρεφών και παιδιών, βελτιώνοντας την απορρόφηση του ασβεστίου και του μαγνησίου στο σκελετό τους. 

Λειτουργεί ως ασπίδα του οργανισμού κατά της αναιμίας, τροφοδοτώντας τον με σίδηρο και βιταμίνες Β6 και Β9, ελαττώνει την οξύτητα των γαστρικών υγρών, ανακουφίζοντας άτομα που πάσχουν από έλκος, καταπραΰνει τον βήχα, έχει αντιπυρετική δράση, υπακτική, εντεροπροστατευτική και καρδιοπροστατευτική δράση (οι βιταμίνες Β6 και Β9 διευκολύνουν τη ροή του αίματος) και αξιοσημείωτη επουλωτική δράση. 

Το μέλι ως λεπτή επίστρωση σε πληγές λειτουργεί ως αντισηπτικό και απολυμαντικό, ενώ βοηθάει στην αναγέννηση των κατεστραμμένων ιστών. Επίσης αναφέρεται ότι μειώνει την πίεση στα άτομα που πάσχουν από υπέρταση (Donadieu, 1984).

Σε κάθε περίπτωση το μέλι είναι τρόφιμο, αποτελώντας ταυτόχρονα και έναν «εκ των ων ουκ άνευ» παραγόντων διατήρησης την καλής φυσικής κατάστασης του ανθρώπινου οργανισμού.

Το μέλι ως προβιοτικό

Ως ‘προβιοτικό’ χαρακτηρίζεται ένα μη διασπούμενο κατά τη πέψη τροφικό συμπλήρωμα, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας της μικροχλωρίδας του πεπτικού σωλήνα, ενεργοποιεί τη δράση των ωφέλιμων μικροοργανισμών και καταστέλλει αντίστοιχα τη δράση των παθογόνων (Tannock, 1999).

Μία σημαντική ομάδα ωφέλιμων οργανισμών είναι τα bifidobacteria (δισχιδή βακτήρια), η παρουσία των οποίων στον πεπτικό σωλήνα συμβάλλει σημαντικά στην βελτίωση της άμυνας του οργανισμού, στους παθογόνους οργανισμούς και στις καρκινικές καταστάσεις.

Έτσι τις τελευταίες δεκαετίες σημαντική έρευνα γίνεται προς την κατεύθυνση ενός ‘μέσου’ στο οποίο θα ενσωματώνονται τα ωφέλιμα βακτήρια μαζί με τις προβιοτικές ουσίες και το οποίο προσλαμβανόμενο από τον άνθρωπο να βελτιώνεται το ανοσοποιητικό του σύστημα.

Μέχρι στιγμής ως τέτοιο προϊόν κυκλοφορεί στο εμπόριο το γάλα και συγκεκριμένα στο ‘ζυμωμένο’γάλα – ξινόγαλο (κεφίρ), όμως η βιωσιμότητά των ωφέλιμων βακτηρίων κατά την επεξεργασία και συντήρησή του μειώνεται αισθητά. Έτσι η προσπάθεια τώρα εστιάζεται στην ανεύρεση ενός μέσου, το οποίο προστιθέμενο στο γάλα, να το κάνει πιο εύληπτο και να ενισχύει την

ανάπτυξη, τη βιωσιμότητα και τη δράση των bifidobacteria. Ένα τέτοιο προϊόν θα πρέπει να περιέχει επίσης σημαντικές ποσότητες ολιγοσακχαριτών, ώστε να λειτουργεί συνεργιστικά με τα βακτήρια. 

Στην προσπάθεια αυτή αποδείχθηκε ότι το μέλι είναι ένας πολλά υποσχόμενος σύντροφος , καθώς:

• ενισχύει τη βιωσιμότητα και δράση των bifidobacteria
• περιέχει μεγάλο αριθμό και ποικιλία ολιγοσακχαριτών
• η περιεκτικότητά του σε υδρογονάνθρακες δρα συνεργιστικά στην ανάπτυξηκαι δράση των bifidobacteria

Η περιεκτικότητα του μελιού σε ολιγοσακχαρίτες και υδρογονάνθρακες παραλλάσσει ανάλογα με την βοτανική προέλευση του μελιού.

 Επομένως μέλια διαφορετικής βοτανικής προέλευσης διαφέρουν και όσον αφορά στη προβιοτική

τους δράση, όπως άλλωστε – κάτι που έχει ήδη αποδειχθεί – και στην αντιμικροβιακή τους δράση. Έτσι η έρευνα τώρα πια στρέφεται στην αξιολόγηση μελιών διαφορετικής βοτανικής προέλευσης όσον αφορά στην ικανότητά τους να ενισχύουν την ανάπτυξη και δράση και ταυτόχρονα να καταστέλλουν τη δράση παθογόνων βακτηρίων.

Συνεργιστική δράση των προϊόντων της μέλισσας.

Το μεγάλο πλεονέκτημα των προϊόντων της μέλισσας, και του μελιού ανάμεσα στα αυτά, αποτελεί η συνέργιά τους. Βασική αρχή της συνέργιας δύο ή περισσοτέρων ουσιών, αποτελεί ο πολλαπλασιασμός της δράση τους, συγκρινόμενη με τη δράση αυτών των ουσιών όταν χρησιμοποιούνται μεμονωμένα.

Τη συνεργιστική δράση συγκεκριμένων δραστικών ουσιών αναγνωρίζει και χρησιμοποιεί και η κλασσική Ιατρική, στην προσπάθειά της να παρασκευάσει φαρμακευτικά σκευάσματα αντιμετώπισης συγκεκριμένων ασθενειών. Αποτελεί δε ένα πεδίο έρευνας, το οποίο η κλασσική φαρμακολογία διερευνά ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες, αναγνωρίζοντας πια ότι νοσηρές καταστάσεις στον οργανισμό του ανθρώπου ποτέ δεν έχουν μόνο μία αιτία.

Ο αντίστοιχος τομέας στην Apitherapy, η Api-pharmacopeia, επίσης δραστηριοποιείται στη διερεύνηση των συνεργιστικών δράσεων και του αποτελέσματός των στον ανθρώπινο οργανισμό, των προϊόντων της μέλισσας μεταξύ τους ή σε συνδυασμό με άλλες φυσικές ουσίες.

Πράγματι αποδεικνύεται ότι η δράση που παρουσιάζουν σκευάσματα συνδυαστικά προϊόντων της μέλισσας και άλλων φυσικών ουσιών, είναι πολύ μεγαλύτερη από τη δράση, που θα είχαν τα συστατικά αυτά μεμονωμένα. Το καλύτερο αποτέλεσμα είναι εκτός από ποσοτικό και ποιοτικό.

• Για παράδειγμα οι βιταμίνες της ομάδας Β και οι πρόδρομες ουσίες αυτών, συστατικά της γύρης και του βασιλικού πολτού, δρουν συμπληρωματικά στην αντιμετώπιση του stress, την κατάθλιψη ή του αισθήματος κούρασης.
• Ο συνδυασμός τους ανακουφίζει τον άνθρωπο από μυϊκούς πόνους, ενώ δρα ευεργετικά στην αντιμετώπιση προβλημάτων που προκαλεί ο εθισμός στο αλκοόλ.
• Ο συνδυασμός της βιταμίνης C και των καροτενοειδών, που υπάρχουν στη γύρη και στην πρόπολη, αποτελεί ισχυρό θεραπευτικό μέσο στην αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων ή στην πρόληψη συγκεκριμένων μορφών καρκίνου.Τα δύο αυτά στοιχεία βελτιώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προφυλάσσουν τον οργανισμό από αλλεργικές αντιδράσεις, ή ιογενείς ή βακτηριολογικές προσβολές. Η κατανάλωση μίγματος γύρης και πρόπολης προμηθεύει τον οργανισμό με μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C και φλαβονοειδών, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη ή σε βασικές νευροφυτικές παθήσεις, όπως Parkinson, Alzheimerκ.α.
• Ο συνδυασμός του μελιού με γύρη, βασιλικό πολτό ή πρόπολη παρουσιάζει έντονη αντιϊκή δράση, ιδιαίτερα εναντίον του ιού της γρίπης (infuenza).Πιο συγκεκριμένα στην αντιμετώπιση παθήσεων με προϊόντα της μέλισσας (Apitherapy ) χρησιμοποιούνται δύο προϊόντα με συστατικό το μέλι, τα propohoney, μίγματα διαφόρων μελιών με πρόπολη και τα arohoney, μίγματα διαφόρων μελιών με αιθέρια έλαια.
• Η πρόπολη, όπως έχει ήδη αναφερθεί, αποτελεί ισχυρό αντιμικροβιακό παράγοντα, η περιεκτικότητά της όμως σε αιθανόλη, καθιστά αδύνατη τη απευθείας χρήση της σε ανοιχτές πληγές του δέρματος, οποιασδήποτε αιτιολογίας, έλκη, εγκαύματα, κ.α.. Ο συνδυασμός των υδατοδιαλυτών συστατικών της πρόπολης με μέλι (propohoney) πολλαπλασιάζει στην αντιμικροβιακή δράση των δύο συστατικών αναιρώντας οποιονδήποτε κίνδυνο και διευκολύνοντας την αφομοίωση του προϊόντος από τον οργανισμό.
• Επίσης τα συνδυαστικά σκευάσματα μελιού-πρόπολης χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της ουριθρίτιδας, επιδιδυμικών κύστεων, υδροκήλης, καθώς και στη διατήρηση της καλής λειτουργίας του εντερικού σωλήνα.
• Τα αιθέρια έλαια, παραγόμενα με απόσταξη από τα φυτά, διαθέτουν όλα τα βασικά δραστικά στοιχεία του φυτού. Χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο σ’ όλες τις φάσεις της ιστορίας του, για την αντιμετώπιση προβλημάτων κυρίως του δέρματος ή και εσωτερικών παθήσεων.

            Πηγή